Rozwód z orzekaniem o winie. Konsekwencje ustalenia winy małżonka.
 |
| Adw. Maciej Marczak |
W dzisiejszym wpisie odpowiedź na pytanie, które jest "klasyką" w sprawach rozwodowych. Co wynika z ustalenia winy małżonka w toku sprawy rozwodowej? Jakie są konsekwencje rozwodu z orzekaniem o winie? W szczególności zaś - czy przypisanie małżonkowi winy za rozkład wspólnego pożycia przekłada się na podział majątku wspólnego małżonków? Zapraszam do lektury i jak zawsze - mam nadzieję, że tekst będzie źródłem przydatnych informacji.
Wielokrotnie w swoich wpisach poruszałem już problematykę winy małżonka za rozkład wspólnego pożycia. O samej koncepcji winy, o tym - kiedy i jak rozstrzyga o niej sąd oraz wreszcie - o dowodach, które mogą posłużyć do udowodnienia winy współmałżonka, przeczytacie Państwo w następującym wpisie:
Zaś przegląd przykładowych i, według mojego doświadczenia, najczęściej spotykanych w praktyce powodów przypisania winy małżonkowi znajdziecie Państwo w następującym wpisie:
Dziś natomiast skupię się wyłącznie na konsekwencjach orzekania o winie.
Sąd ustala winę małżonka... i co z tego?
Właśnie, jakie są konsekwencje ustalenia przez sąd, że małżonek ponosi winę za rozkład wspólnego pożycia?
Przede wszystkim - w pewnych sytuacjach ustalenie winy jednego z małżonków może... uniemożliwić orzeczenie rozwodu! Rozwód bowiem nie jest dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
Po drugie - obowiązek alimentacyjny. Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania (czyli prościej - alimentów...) w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Natomiast w sytuacji, w której jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. Oczywiście wskazany wyżej obowiązek alimentacyjny ma pewne granice czasowe. Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.
Należy równocześnie wspomnieć, iż nie ma obowiązku zgłoszenia ww. roszczenia o alimenty w procesie o rozwód, możliwe jest dochodzenie ich także w późniejszym okresie (choć w niektórych przypadkach wystąpią tutaj ograniczenia!). Alimenty orzeczone w wyroku rozwodowym mogą być następnie, w zależności od zmian sytuacji, obniżane lub podwyższane - tak jak w przypadku braku orzeczenia w wyroku rozwodowym o alimentach należy wystąpić z pozwem do właściwego sądu rodzinnego.
Orzeczenie o winie małżonka za rozkład pożycia a podział majątku wspólnego małżonków...
Pytanie, które "tradycyjne" zadają klienci w toku sprawy rozwodowej. Relacja między winą za rozkład pożycia a podziałem majątku wspólnego małżonków... nie istnieje. To znaczy - nawet ustalenie, iż jeden z małżonków jest wyłącznie winny rozkładowi wspólnego pożycia nie będzie miało znaczenia dla podziału wspólnego majątku małżonków. Należy jednak zauważyć, że ta sama okoliczność, która stała się podstawą przypisania winy małżonkowi, może zadecydować o ustaleniu nierównych udziałów w majątku wspólnym małżonków. Przykładem takiej okoliczności może być, moim zdaniem, alkoholizm jednego z małżonków...
Podobnie zresztą będzie w przypadku władzy rodzicielskiej. Wina nie będzie oznaczać automatycznego pozbawienia czy też ograniczenia praw rodzicielskich - jednak, jej ustalenie winno wzbudzić wzmożoną ostrożność sądu w zakresie oceny kompetencji małżonka do sprawowania władzy rodzicielskiej. Ta sama okoliczność może być i podstawą przypisania winy za rozkład pożycia i - okolicznością przesądzającą o pozbawieniu praw rodzicielskich. Doskonałym przykładem znowu będzie alkoholizm małżonka...
I inne kwestie...
W mojej ocenie nie można całkowicie pominąć "moralnego" aspektu orzeczenia przez sąd o winie za rozkład pożycia. Dla wielu osób także ten - niewymierny i abstrakcyjny element ma bardzo duże znaczenie. Przypisanie winy małżonkowi stanowi ujemną ocenę moralną jego zachowania (w zestawieniu z obowiązkami małżonków wynikającymi z przepisów prawa oraz zasadami współżycia społecznego). Brak winy czy też przypisanie wyłącznej winy współmałżonkowi może mieć olbrzymie znaczenie dla psychiki rozwodzącej się osoby, chociażby - dodając wiary w możliwość zbudowania nowego, prawidłowo funkcjonującego związku. Oczywiście tą kwestię najlepiej wyjaśniłby psycholog - niemniej, uznałem, że warto podzielić się swoimi obserwacjami...
A na sam koniec - musimy pamiętać, iż orzekanie o winie znacząco przedłuża proces rozwodowy!
Autor: adwokat Maciej Marczak, Kancelaria Adwokacka w Łodzi i Zduńskiej Woli.
Autor nie bierze odpowiedzialności za skutki zastosowania w praktyce informacji wynikających z powyższego artykułu. Autor wskazuje, iż zasadnym jest skonsultowanie się z prawnikiem – adwokatem bądź radcą prawnym przed podjęciem jakichkolwiek działań prawnych. Powyższy artykuł stanowi jedynie zarys bardzo szerokiej i złożonej kwestii prawnej. Prawa autorskie zastrzeżone.
Komentarze
Prześlij komentarz