Cennik u adwokata czyli parę słów o cenach usług prawnych...

Dzisiejszy wpis będzie odrobinę inny niż wszystkie wcześniejsze. Bliżej mu będzie charakterem do pewnego rodzaju refleksji niż "klasycznego" tekstu, w którym omawiam konkretną instytucję prawną. Niemniej - postaram się zawrzeć w nim przynajmniej odrobinę, przydatnej mam nadzieję, wiedzy. O cenach usług prawnych, a konkretnie usług adwokatów - czy są regulowane przepisami prawa i w jaki sposób? Od czego zależy stawka adwokata? Zapraszam do lektury!

Regulacje.

We wpisie chciałbym się skupić na dwóch regulacjach - rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie, a także - na Zbiorze Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu (Kodeks Etyki Adwokackiej). Regulacje te mają zupełnie różne przeznaczenie, odnoszą się do kwestii "opłat za czynności adwokackie" czy też "wynagrodzenia" adwokata w zupełnie odmienny sposób, obie jednak stanowią pewną podstawę dla określania wysokości tychże opłat czy też wynagrodzenia.

W tym miejscu należy chyba wspomnieć, iż prawo polskie nie wyznacza "sztywnego" wynagrodzenia za konkretne czynności adwokackie czy też rodzaje spraw. Nie stanowi się w tym zakresie ani minimum ani też - maksimum. Opłaty za czynności adwokackie ustala umowa adwokata z klientem (art. 16 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze).

Opłaty za czynności adwokackie...

Przywołane rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości, jak wskazuje sama nazwa rozporządzenia, określa stawki opłat za czynności adwokackie. Bazą dla określenia opłaty za czynności adwokackie są tzw. stawki minimalne. Przeglądając rozporządzenie dowiemy się przykładowo, że stawka minimalna w sprawie, w której wartość przedmiotu sporu wynosi od 50.000 złotych do 200.000 złotych, to 5.400 złotych, zaś w sprawie o rozwód - złotych 720. Rozporządzenie określa w jaki sposób stawki minimalne przekładają się na wysokość opłaty za czynności adwokackie.

Opłaty za czynności adwokackie, które to opłaty wynikają z przedmiotowego rozporządzenia, znajdują zastosowanie przy zasądzaniu przez sądy kosztów zastępstwa prawnego i kosztów adwokackich. (Więcej o samym zwrocie kosztów procesu przeczytacie Państwo w następującym wpisie: http://adwokatmarczak.pl/artykuly/zwrot-kosztow-procesu-w-sprawie-cywilnej/)

Jakie może być więc znaczenie rozporządzenia przy ustalaniu wynagrodzenia z adwokatem? Adwokat oraz jego klient nie są związani opłatami wynikającymi z rozporządzenia. Racjonalne jednak wydaje się by wysokość wynagrodzenia kalkulować w taki sposób by klient wygrywając sprawę mógł uzyskać od swojego "przeciwnika" jak najpełniejszy zwrot wydanych środków. Oczywiście, rozwiązanie takie nie jest możliwe przy wszystkich rodzajach spraw. Trudno wyobrazić sobie bowiem adwokata prowadzącego wieloletni rozwód (sprawę, która wbrew pozorom, może mieć wysoki stopień komplikacji i wymagać "zmierzenia" się przez adwokata chociażby - z opiniami biegłych lekarzy...) za 720 złotych czy też złożoną sprawę spadkową za 120 złotych (nawet uwzględniając, raczej teoretyczną, możliwość uzyskania sześciokrotności przywołanych wyżej kwot)...

Kodeks Etyki Adwokackiej...

Kodeks Etyki Adwokackiej wskazuje, że w sprawach finansowych obowiązuje adwokata w stosunku do klienta szczególna skrupulatność. Adwokat ma obowiązek poinformować klienta o wysokości honorarium lub o sposobie jego wyliczenia (np. na podstawie czasu pracy). Niedopuszczalne jest zawieranie przez adwokata umowy z klientem, która przewidywałaby obowiązek zapłaty honorarium za prowadzenie sprawy uzależniony wyłącznie od ostatecznego wyniku sprawy. Natomiast jest dopuszczalne by adwokat zastrzegł w umowie z klientem dodatkowe wynagrodzenie za pozytywny wynik sprawy (popularnie, z ang. success fee). Adwokat ma obowiązek dążyć do rozstrzygnięć pozwalających zaoszczędzić klientowi kosztów oraz doradzać ugodowe zakończenie sprawy, gdy jest to uzasadnione interesem klienta.

Za uchybienie etyce adwokackiej lub naruszenie godności zawodu podczas działalności zawodowej adwokat odpowiada dyscyplinarnie.

Na zakończenie...

Jak widać - podstawowe znaczenie dla określenia wysokości wynagrodzenia adwokata ma jego porozumienie z klientem. Tutaj, można chyba powiedzieć, obowiązują zasady zbliżone do tych w innych dziedzinach rynku. Będziemy mieli więc adwokatów bardziej doświadczonych czy też - bardziej sprawnych zawodowo, których stawki, siła rzeczy, będą wyższe. Będziemy mieli klientów mniej zamożnych czy też znajdujących się w trudnych sytuacjach życiowych - co również powinno być uwzględnione przy ustalaniu wynagrodzenia (czy przynajmniej - sposobu jego płatności - możliwe jest przecież rozłożenie wynagrodzenia na raty). Musimy pamiętać, że zawód adwokata jest zawodem trudnym, wymagającym wielu lat poświęceń i ciężkiej pracy - zdobywania wiedzy oraz doświadczenia zawodowego. Same sprawy zaś rzadko da się "załatwić" w krótkim czasie i niskim nakładem pracy. Wynagrodzenie zawsze będzie musiało uwzględniać ten stan rzeczy.

Na zakończenie, abstrahując już nieco od tematu wpisu, napiszę jeszcze tylko - najważniejszym elementem przy wyborze adwokata winna być, moim zdaniem, kwestia zaufania do danej, konkretnej osoby. W końcu będziecie Państwo musieli przejść razem zapewne całkiem długą drogę, której szczęśliwe zakończenie zależeć będzie w dużej mierze od Państwa skutecznej współpracy...

Autor: adwokat Maciej Marczak, Kancelaria Adwokacka w Łodzi oraz w Zduńskiej Woli.

Autor nie bierze odpowiedzialności za skutki zastosowania w praktyce informacji wynikających z powyższego artykułu. Autor wskazuje, iż zasadnym jest skonsultowanie się z prawnikiem – adwokatem bądź radcą prawnym przed podjęciem jakichkolwiek działań prawnych. Powyższy artykuł stanowi jedynie zarys bardzo szerokiej i złożonej kwestii prawnej. Prawa autorskie zastrzeżone.