Zatarcie skazania.

Adw. Maciej Marczak

Wpis poświęcony prawnej instytucji zatarcia skazania. Wyjaśnię w nim - czym jest zatarcie skazania, jakie niesie ze sobą skutki oraz kiedy następuje. Zapraszam do zapoznania się z tekstem!

Zatarcie skazania to instytucja prawa karnego uregulowana w Kodeksie Karnym, w przepisach art. 106 do 108. Zatarcie skazania polega na przyjęciu fikcji niekaralności skazanego. Innymi słowy - z chwilą zatarcia skazanie uznaje się za niebyłe. Zanegowaniu podlega sama okoliczność, że skazanie miało miejsce (tak, jakby nigdy nie doszło do wydania wyroku skazującego), ustają również prawne konsekwencje skazania.

Od momentu zatarcia skazania, skazany ma prawo pomijać fakt skazania w składanych przez siebie deklaracjach publicznych. Ma również prawo żądać usunięcia informacji o skazaniu ze wszystkich rejestrów czy też ewidencji prowadzonych przez urzędy oraz inne podmioty (pracodawca...).

Kiedy następuje zatarcie skazania?

Na wstępie należy zaznaczyć, iż Kodeks Karny wyłącza zatarcie skazania w pewnych przypadkach. Otóż zatarciu nie podlega skazanie na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, jeżeli pokrzywdzony był małoletnim poniżej lat 15.

Zatarcie skazania może nastąpić z mocy samego prawa bądź też na wniosek skazanego. Z mocy samego prawa (niezależnie od woli samego skazanego, "z urzędu") zatarcie skazania następuje:

a) w razie skazania na karę pozbawienia wolności wymienioną w przepisie art. 32 pkt 3 Kodeksu Karnego lub karę 25 lat pozbawienia wolności - z upływem 10 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania;

b) w razie skazania na karę dożywotniego pozbawienia wolności - z upływem 10 lat od uznania kary za wykonaną, od darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania;

c) w razie skazania na karę ograniczenia wolności - z upływem 3 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania;

d) w razie skazania na grzywnę - z upływem roku od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania;

e) w razie odstąpienia od wymierzenia kary - z upływem roku od wydania prawomocnego orzeczenia.

Warto wiedzieć...

Jeżeli orzeczono środek karny, przepadek lub środek kompensacyjny, zatarcie skazania nie może nastąpić przed jego wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem jego wykonania. Zatarcie skazania nie może nastąpić również przed wykonaniem środka zabezpieczającego. W tych przypadkach ustawa wprowadza więc dodatkowy warunek "czasowy" dla zatarcia skazania. Warto odnotować, iż ze względu na wyżej przytoczoną zasadę, w przypadku orzeczenia środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio zatarcie skazania będzie wyłączone!

Co do zatarcia skazania na wniosek skazanego. Sąd może na wniosek skazanego zarządzić zatarcie skazania już po upływie 5 lat, jeżeli skazany w tym okresie przestrzegał porządku prawnego, a wymierzona kara pozbawienia wolności nie przekraczała 3 lat. Podkreślić należy, iż sąd może ale wcale nie musi zarządzać zatarcia skazania, decyzja sądu nie jest jednak dowolna i wymaga uzasadnienia.

Na zakończenie...

Szczególnymi przypadkami są:

- sprawca skazany za dwa lub więcej przestępstw, które to przestępstwa nie pozostają w zbiegu,

oraz

- skazany, który po rozpoczęciu, lecz przed upływem, okresu wymaganego do zatarcia skazania ponownie popełnił przestępstwo.

W obu wskazanych wyżej przypadkach dopuszczalne jest wyłącznie jednoczesne zatarcie wszystkich skazań.

Autor: adwokat Maciej Marczak, Kancelaria Adwokacka w Łodzi i Zduńskiej Woli.

Autor nie bierze odpowiedzialności za skutki zastosowania w praktyce informacji wynikających z powyższego artykułu. Autor wskazuje, iż zasadnym jest skonsultowanie się z prawnikiem – adwokatem bądź radcą prawnym przed podjęciem jakichkolwiek działań prawnych. Powyższy artykuł stanowi jedynie zarys bardzo szerokiej i złożonej kwestii prawnej. Prawa autorskie zastrzeżone.