Jak zostać właścicielem przez zasiedzenie czyli o zasiedzeniu... w pigułce.

Wpis zawiera podstawowe informacje dotyczące nabycia własności rzeczy w drodze zasiedzenia. Moim celem, przy przygotowaniu niniejszego materiału, było jak najbardziej przejrzyste przedstawienie omawianej regulacji. Mam nadzieję, że udało się to osiągnąć. :) Zachęcam do zapoznania się z tekstem!

Co to jest zasiedzenie?

Zasiedzenie to nieodpłatny sposób nabycia własności rzeczy. Następuje poprzez wykonywanie samoistnego posiadania rzeczy przez czas oznaczony w przepisach prawa. Do nabycia własności wskutek zasiedzenia dochodzi z mocy samego prawa, "automatycznie" - oznacza to, że własność nabywa się z upływem ostatniego dnia terminu zasiedzenia, zaś ewentualne późniejsze orzeczenie sądowe jedynie potwierdza fakt nabycia prawa.

Co można zasiedzieć?

Oczywiście - prawo własności, wynika to już chociażby z samego tytułu wpisu. Może być to prawo własności zarówno nieruchomości (przykładowo: działka gruntu ale także - lokal mieszkalny, stanowiący przedmiot odrębnej własności) jak i rzeczy ruchomej (samochód, książka itd.). Możliwe jest zasiedzenie faktycznie wyodrębnionej części nieruchomości, o ile taka część może być prawnie wydzielona, a także - udziałów pozostałych współwłaścicieli rzeczy.

Uwaga!

Występują ograniczenia dotyczące nabycia własności nieruchomości rolnych w drodze zasiedzenia!

Oprócz prawa własności zasiedzieć można również prawo użytkowania wieczystego czy niektóre służebności gruntowe. Ale o tym już w kolejnych wpisach.

Jakie są warunki zasiedzenia?

Do nabycia prawa własności nieruchomości w drodze zasiedzenia wymagane jest łączne spełnienie dwóch warunków - posiadania samoistnego oraz upływu czasu.

Natomiast dla nabycia prawa własności ruchomości w drodze zasiedzenia spełniony musi być jeszcze jeden wymóg - dobra wiara zasiadującego.

Co to jest posiadanie samoistne?

Posiadaczem samoistnym jest ten, kto włada rzeczą jak właściciel. Innymi słowy - ten, kto wykonuje uprawnienia składające się na prawo własności, w szczególności korzysta z rzeczy z wyłączeniem innych osób czy samodzielnie rozporządza rzeczą.

Co to jest dobra wiara posiadacza?

Dobra wiara posiadacza to usprawiedliwione okolicznościami przeświadczenie posiadacza, iż przysługuje mu wykonywane przez niego prawo własności. Zła wiara to oczywiście sytuacja przeciwna czyli taka,  w której posiadacz zdaje sobie sprawę z tego, że wykonywane prawo mu nie przysługuje.

Jaki jest termin zasiedzenia?

Zasiedzenie nieruchomości w dobrej wierze - 20 lat nieprzerwanego posiadania samoistnego.

Zasiedzenie nieruchomości w złej wierze - 30 lat nieprzerwanego posiadania samoistnego.

Zasiedzenie ruchomości - 3 lata nieprzerwanego posiadania samoistnego.

Jak liczyć termin zasiedzenia?

Do biegu terminu zasiedzenia stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące biegu przedawnienia roszczeń. Zobacz chociażby - http://adwokatmarczak.pl/artykuly/przedawnienie-roszczen/

Uwaga!

Jeżeli zasiedzenie biegnie przeciwko właścicielowi nieruchomości, który jest małoletni, zasiedzenie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem dwóch lat od uzyskania przez właściciela pełnoletności.

Czy mogę doliczyć czas posiadania poprzednika?

Tak, oczywiście. Jeżeli doszło do przeniesienia posiadania w toku biegu terminu zasiedzenia, "nowy" posiadacz może doliczyć do czasu swojego posiadania czas posiadania poprzednika (poprzedników). Jeżeli poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze - czas może być doliczony ale tylko wtedy, gdy z czasem posiadania "nowego" posiadacza wynosi przynajmniej trzydzieści lat.

Jak to zrobić?

Skupię się tutaj na przypadku najczęściej spotykanym w praktyce - czyli na nabyciu w drodze zasiedzenia prawa własności nieruchomości. Sprawa o zasiedzenie rozpoznawana jest przez sąd rejonowy w trybie nieprocesowym. Wniosek należy wnieść do sądu właściwego ze względu na położenie nieruchomości. Opłata od wniosku jest stała i niestety wysoka - wynosi 2.000 złotych.

We wniosku należy zgłosić dowody! Muszą one dotyczyć przede wszystkim faktu samoistnego posiadania nieruchomości oraz czasu jej posiadania. Co może być dowodem? W takich sprawach najczęściej w grę wchodzą zeznania świadków oraz dowód z dokumentów (podatki, umowy!).

Od orzeczenia sądu drugiej instancji przysługuje skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego.

I podatki...

Nabycie własności w drodze zasiedzenia obłożone jest podatkiem w wysokości 7% podstawy opodatkowania. Oczywiście - ta kwestia aktualizuje się dopiero po uprawomocnieniu się postanowienia stwierdzającego zasiedzenie.

Adw. Maciej Marczak

Autor: adwokat Maciej Marczak, Kancelarie Adwokackie w Łodzi oraz w Zduńskiej Woli.

Autor nie bierze odpowiedzialności za skutki zastosowania w praktyce informacji wynikających z powyższego artykułu. Autor wskazuje, iż zasadnym jest skonsultowanie się z prawnikiem – adwokatem bądź radcą prawnym przed podjęciem jakichkolwiek działań prawnych. Powyższy artykuł stanowi jedynie zarys bardzo szerokiej i złożonej kwestii prawnej. Prawa autorskie zastrzeżone.