Ustanowienie rozdzielności majątkowej przez sąd.


Ustrój rozdzielności majątkowej może zostać ustanowiony wolą małżonków w umowie, przyjmującej formę aktu notarialnego, a popularnie nazywanej intercyzą. Tematyce tej poświęciłem jeden ze swoich wcześniejszych wpisów - http://instytucje.blogspot.com/2018/05/umowne-ustroje-majatkowe-w-mazenstwie.html. Umowa nie jest jednak jedynym źródłem wspomnianego ustroju majątkowego. Rozdzielność majątkowa, jako przymusowy ustrój majątkowy, może zostać ustanowiona przez sąd bądź też wynikać z samej mocy prawa. W niniejszym wpisie skupię się na pierwszej ze wskazanych opcji - ustanowieniu rozdzielności majątkowej przez sąd. Zachęcam do zapoznania się z tekstem!

Przymusowy ustrój majątkowy.

Na początek parę słów o przymusowym ustroju majątkowym. Przymusowym ustrojem majątkowym jest ustrój rozdzielności majątkowej. Przymusowy ustrój majątkowy może zostać ustanowiony przez sąd, a także powstać z mocy samego prawa - w razie ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków, a także jako jedna z konsekwencji orzeczenia separacji między małżonkami. Można zauważyć, że we wszystkich wskazanych przypadkach dla zaistnienia przymusowego ustroju majątkowego konieczne jest wydanie orzeczenia przez sąd - jednakże w przypadku ubezwłasnowolnienia, upadłości oraz separacji orzeczenie nie będzie wprost "wspominać" o rozdzielności, rozdzielność majątkowa będzie skutkiem/następstwem innych rozstrzygnięć zawartych w orzeczeniu sądu.

Przymusowy ustrój majątkowy jest nijako "narzucany" małżonkom/małżonkowi. Podstawowym celem tej instytucji prawnej jest ochrona interesów majątkowych -  małżonka/rodziny/wierzycieli jednego z małżonków.

Więcej o ustrojach majątkowych małżeńskich we wpisie: http://instytucje.blogspot.com/2017/12/mazenskie-ustroje-majatkowe.html.

Ustanowienie rozdzielności majątkowej przez sąd.

Ustanowienia rozdzielności majątkowej przez sąd może żądać:
-> każdy z małżonków - z ważnych powodów,
-> wierzyciel jednego z małżonków - jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków.

Czym są wspomniane ważne powody? W przepisach prawa nie znajdziemy definicji tego pojęcia. Przyjmuje się, że powinny one przede wszystkim dotyczyć sfery majątkowej. Badając czy w sprawie występują ważne powody sąd powinien ustalić - wielkość majątku wspólnego małżonków, istnienie zadłużenia, jego rozmiary i okoliczności powstania, wielkość majątku osobistego małżonka - dłużnika, wreszcie - sposób wykonywania przez tego małżonka zobowiązań.

Przykłady "ważnych powodów"?
-> Długotrwała faktyczna rozłąka ("separacja") małżonków, uniemożliwiająca im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym.
-> Trwonienie majątku wspólnego przez jednego z małżonków na zakup alkoholu.

Podsumowując - "ważne powody" występują, gdy istniejąca sytuacja prowadzi do naruszenia lub co najmniej poważnego zagrożenia interesów majątkowych jednego z małżonków, po drugie zaś - gdy brak porozumienia między małżonkami uniemożliwia lub znacznie utrudnia im zarząd wspólnym majątkiem.

Ważne!
Omawiana instytucja prawna nie może być wykorzystywana do pokrzywdzenia wierzycieli małżonków. W przypadku, gdy sąd stwierdzi, że powodem dla żądania przez małżonka ustalenia rozdzielności majątkowej, jest dążenie do uniknięcia odpowiedzialności za długi majątkiem wspólnym - powództwo zostanie oddalone.
Sprawa sądowa o ustanowienie rozdzielności majątkowej.

Sprawa o ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej rozpoznawana jest w trybie procesu. Sądem właściwym rzeczowo jest sąd rejonowy, opłata od pozwu wynosi 200 złotych. Jeżeli powództwo o ustanowienie rozdzielności majątkowej wytaczane jest przez wierzyciela powinien on pozwać oboje małżonków. W sprawach o ustalenie rozdzielności majątkowej sąd nie może oprzeć swojego rozstrzygnięcia wyłącznie na uznaniu powództwa lub przyznaniu okoliczności faktycznych. W wyroku sąd powinien oznaczyć datę, z którą rozdzielność majątkowa powstaje.

Data powstania rozdzielności majątkowej.

Skoro już jesteśmy przy dacie powstania rozdzielności majątkowej. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa. W szczególności może to mieć miejsce w sytuacji, gdy małżonkowie żyli w rozłączeniu ("separacja faktyczna").

I na zakończenie...

Warto wiedzieć, że ustanowienie rozdzielności majątkowej przez sąd na żądanie jednego z małżonków nie wyłącza zawarcia w przyszłości przez małżonków umowy majątkowej małżeńskiej.

Jeżeli jednak rozdzielność majątkowa została ustanowiona na żądanie wierzyciela, małżonkowie mogą zawrzeć umowę majątkową małżeńską dopiero po dokonaniu podziału majątku wspólnego lub po uzyskaniu przez wierzyciela zabezpieczenia, albo zaspokojenia wierzytelności, lub po upływie trzech lat od ustanowienia rozdzielności.

Adw. Maciej Marczak
Autor: adwokat Maciej Marczak, Kancelarie Adwokackie w Łodzi oraz w Zduńskiej Woli.
Autor nie bierze odpowiedzialności za skutki zastosowania w praktyce informacji wynikających z powyższego artykułu. Autor wskazuje, iż zasadnym jest skonsultowanie się z prawnikiem – adwokatem bądź radcą prawnym przed podjęciem jakichkolwiek działań prawnych. Powyższy artykuł stanowi jedynie zarys bardzo szerokiej i złożonej kwestii prawnej. Prawa autorskie zastrzeżone.

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

"Sprzeciw, Wysoki Sądzie!" czyli jak to jest ze sprzeciwem w prawie polskim...

Pszczoła a... Kodeks cywilny.

Recydywa i multirecydywa.