Przedsiębiorca, przedsiębiorstwo, firma...


Przedsiębiorca, przedsiębiorstwo, firma - słowa w języku potocznym używane bardzo często jako synonimy, w szczególności jeśli chodzi o dwa ostatnie z nich. Na gruncie Kodeksu cywilnego oznaczają jednak zupełnie odrębne instytucje prawne. Czym, w świetle przepisów wspomnianej ustawy, jest przedsiębiorca, przedsiębiorstwo i firma? Odpowiedź na to pytanie znajdziecie Państwo w niniejszym wpisie. Zachęcam do lektury!

Przedsiębiorca...

Definicję przedsiębiorcy odnajdziemy w przepisie art. 43(1) Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem przedsiębiorcą jest:
- osoba fizyczna,
- osoba prawna - np. spółka kapitałowa: spółka akcyjna albo z ograniczoną odpowiedzialnością (choć można tutaj wspomnieć, że nie wszystkie spółki kapitałowe musza prowadzić działalność gospodarczą!), spółdzielnia czy przedsiębiorstwo państwowe,
- jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną - np. spółka osobowa czy spółka kapitałowa w organizacji,
prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

Definicja jest ogólna, Kodeks cywilny nie zawiera bliższych jej dookreśleń. W szczególności Kodeks cywilny nie definiuje pojęć - "działalność gospodarcza" i "działalność zawodowa". Pomocniczo możemy posłużyć się definicją "działalności gospodarczej" zawartą w ustawie Prawo przedsiębiorców. Na gruncie tejże ustawy za działalność gospodarczą uznaje się zorganizowaną działalność zarobkową, wykonywaną we własnym imieniu i w sposób ciągły.

... prowadzi przedsiębiorstwo...

Przedsiębiorstwo w rozumieniu przedmiotowym zdefiniowane zostało w przepisie art. 55(1) Kodeksu cywilnego. Przedsiębiorstwo w tym ujęciu jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych, przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwo obejmuje w szczególności:
- oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
- własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
- prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
- wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
- koncesje, licencje i zezwolenia;
- patenty i inne prawa własności przemysłowej;
- majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
- tajemnice przedsiębiorstwa;
- księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zgodnie z przedstawioną definicją przedsiębiorstwo jest w istocie kategorią mienia, stanowi swojego rodzaju przedmiot, który podlega obrotowi prawnemu, tj. może stanowić przedmiot czynności prawnej. Wbrew śródtytułowi - prowadzenie działalności gospodarczej, czy innymi słowy - bycie przedsiębiorcą, nie zawsze oznacza prowadzenie przedsiębiorstwa w rozumieniu przedmiotowym. Nie każda działalność wymaga zorganizowania zakładu produkcyjnego czy biura. To czy działalność gospodarcza prowadzona jest w oparciu o przedsiębiorstwo określamy przy uwzględnieniu okoliczności indywidualnego przypadku.  

... działając pod firmą.

Przepisy dotyczące firmy w Kodeksie cywilnym mieszczą się w zakresie od art. 43(2) do art. 43(10). Zgodnie z przywołanymi przepisami - przedsiębiorca działa pod firmą. Stąd wynika, że firma to w istocie oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorcę w obrocie.

Ważne!
Firmę przedsiębiorcy należy odróżnić od wspomnianej już nazwy przedsiębiorstwa. Nazwa przedsiębiorstwa przedsiębiorcy może ale nie musi pokrywać się z nazwą w firmie przedsiębiorcy.
Firma przedsiębiorcy kształtowana jest według zasad wskazanych w Kodeksie cywilnym. Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Nie wyklucza to włączenia do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności przedsiębiorcy czy miejsce jej prowadzenia, a także innych, dowolnie wybranych określeń. Jeżeli chodzi o osoby prawne - firmą jest nazwa. Firma zawiera określenie formy prawnej osoby prawnej (np. spółka akcyjna), które może być podane w skrócie (np. sp. z o.o.), a ponadto może wskazywać na przedmiot działalności czy też siedzibę. Firma przedsiębiorcy będącego osobą prawną może zawierać także i inne określenia, dowolnie obrane.

To oczywiście wyłącznie zasady ogólne. 

Warto wiedzieć!
Firma osoby prawnej może zawierać nazwisko lub pseudonim osoby fizycznej, jeżeli służy to ukazaniu związków tej osoby z powstaniem lub działalnością przedsiębiorcy. Umieszczenie w firmie nazwiska albo pseudonimu osoby fizycznej wymaga pisemnej zgody tej osoby, a w razie jej śmierci - zgody jej małżonka i dzieci.
Firma przedsiębiorcy musi się dostatecznie odróżniać od firm innych przedsiębiorców, prowadzących działalność na tym samym rynku. Firma nie może wprowadzać w błąd. Prawo do firmy podlega ochronie.

Warto wiedzieć!
Firma nie może być zbyta! Przedsiębiorca może jednak upoważnić innego przedsiębiorcę do korzystania ze swojej firmy, jeżeli nie wprowadza to w błąd.
Na zakończenie...

Podsumowując - przedsiębiorca to podmiot prowadzący działalność gospodarczą, przedsiębiorstwo to przedmiot, za pomocą którego ewentualnie taka działalność jest prowadzona, zaś firma to oznaczenie przedsiębiorcy. Trzy różne instytucje.

Nawiasem wspomnę, że "przedsiębiorcę" odnajdziemy także w innych niż Kodeks cywilny ustawach. Termin ten miewa na ich gruncie węższe albo szersze znaczenie. "Przedsiębiorstwo", zwłaszcza w przepisach prawa Unii Europejskiej, rozumiane bywa odmiennie niż to przedstawiłem w niniejszym wpisie. Zresztą i w samym Kodeksie cywilnym termin ten pojawia się również w ujęciu funkcjonalnym czy podmiotowym...

Polecam również:
- wpis dot. monitoringu obrazowego w zakładzie pracy: http://instytucje.blogspot.com/2019/02/monitoring-obrazowy-w-zakadzie-pracy.html,

Adw. Maciej Marczak
Autor: adwokat Maciej Marczak, Kancelarie Adwokackie w Łodzi oraz w Zduńskiej Woli.
Autor nie bierze odpowiedzialności za skutki zastosowania w praktyce informacji wynikających z powyższego artykułu. Autor wskazuje, iż zasadnym jest skonsultowanie się z prawnikiem – adwokatem bądź radcą prawnym przed podjęciem jakichkolwiek działań prawnych. Powyższy artykuł stanowi jedynie zarys bardzo szerokiej i złożonej kwestii prawnej. Prawa autorskie zastrzeżone.

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

"Sprzeciw, Wysoki Sądzie!" czyli jak to jest ze sprzeciwem w prawie polskim...

Pszczoła a... Kodeks cywilny.

Recydywa i multirecydywa.