Przedsiębiorca, przedsiębiorstwo, firma...
Przedsiębiorca,
przedsiębiorstwo, firma - słowa w języku potocznym używane bardzo często jako
synonimy, w szczególności jeśli chodzi o dwa ostatnie z nich. Na gruncie
Kodeksu cywilnego oznaczają jednak zupełnie odrębne instytucje prawne. Czym, w
świetle przepisów wspomnianej ustawy, jest przedsiębiorca, przedsiębiorstwo i
firma? Odpowiedź na to pytanie znajdziecie Państwo w niniejszym wpisie. Zachęcam do lektury!
Przedsiębiorca...
Definicję
przedsiębiorcy odnajdziemy w przepisie art. 43(1) Kodeksu cywilnego. Zgodnie z
tym przepisem przedsiębiorcą jest:
- osoba
fizyczna,
- osoba
prawna - np. spółka kapitałowa: spółka akcyjna albo z ograniczoną
odpowiedzialnością (choć można tutaj wspomnieć, że nie wszystkie spółki kapitałowe
musza prowadzić działalność gospodarczą!), spółdzielnia czy przedsiębiorstwo
państwowe,
-
jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność
prawną - np. spółka osobowa czy spółka kapitałowa w organizacji,
prowadząca
we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.
Definicja
jest ogólna, Kodeks cywilny nie zawiera bliższych jej dookreśleń. W
szczególności Kodeks cywilny nie definiuje pojęć - "działalność
gospodarcza" i "działalność zawodowa". Pomocniczo możemy
posłużyć się definicją "działalności gospodarczej" zawartą w ustawie
Prawo przedsiębiorców. Na gruncie tejże ustawy za działalność gospodarczą
uznaje się zorganizowaną działalność zarobkową, wykonywaną we własnym imieniu i
w sposób ciągły.
...
prowadzi przedsiębiorstwo...
Przedsiębiorstwo
w rozumieniu przedmiotowym zdefiniowane zostało w przepisie art. 55(1) Kodeksu
cywilnego. Przedsiębiorstwo w tym ujęciu jest zorganizowanym zespołem składników
niematerialnych i materialnych, przeznaczonym do prowadzenia działalności
gospodarczej. Przedsiębiorstwo obejmuje w szczególności:
- oznaczenie
indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa
przedsiębiorstwa);
- własność
nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów,
oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
- prawa wynikające
z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania
z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
- wierzytelności,
prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
- koncesje,
licencje i zezwolenia;
- patenty
i inne prawa własności przemysłowej;
- majątkowe
prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
- tajemnice
przedsiębiorstwa;
- księgi
i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Zgodnie z
przedstawioną definicją przedsiębiorstwo jest w istocie kategorią mienia,
stanowi swojego rodzaju przedmiot, który podlega obrotowi prawnemu, tj. może stanowić przedmiot czynności prawnej. Wbrew śródtytułowi - prowadzenie
działalności gospodarczej, czy innymi słowy - bycie przedsiębiorcą, nie zawsze
oznacza prowadzenie przedsiębiorstwa w rozumieniu przedmiotowym. Nie każda działalność wymaga
zorganizowania zakładu produkcyjnego czy biura. To czy działalność
gospodarcza prowadzona jest w oparciu o przedsiębiorstwo określamy przy uwzględnieniu okoliczności
indywidualnego przypadku.
... działając pod
firmą.
Przepisy
dotyczące firmy w Kodeksie cywilnym mieszczą się w zakresie od art. 43(2) do art. 43(10).
Zgodnie z przywołanymi przepisami - przedsiębiorca działa pod firmą. Stąd
wynika, że firma to w istocie oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorcę w
obrocie.
Ważne!
Firmę przedsiębiorcy należy odróżnić od wspomnianej już nazwy przedsiębiorstwa. Nazwa przedsiębiorstwa przedsiębiorcy może ale nie musi pokrywać się z nazwą w firmie przedsiębiorcy.
Firma
przedsiębiorcy kształtowana jest według zasad wskazanych w Kodeksie cywilnym. Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Nie
wyklucza to włączenia do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na
przedmiot działalności przedsiębiorcy czy miejsce jej prowadzenia, a także innych,
dowolnie wybranych określeń. Jeżeli chodzi o osoby prawne - firmą jest nazwa. Firma
zawiera określenie formy prawnej osoby prawnej (np. spółka akcyjna), które
może być podane w skrócie (np. sp. z o.o.), a ponadto może wskazywać na przedmiot
działalności czy też siedzibę. Firma przedsiębiorcy będącego osobą prawną może
zawierać także i inne określenia, dowolnie obrane.
To oczywiście wyłącznie zasady ogólne.
Warto
wiedzieć!
Firma osoby prawnej może zawierać nazwisko lub pseudonim osoby fizycznej, jeżeli służy to ukazaniu związków tej osoby z powstaniem lub działalnością przedsiębiorcy. Umieszczenie w firmie nazwiska albo pseudonimu osoby fizycznej wymaga pisemnej zgody tej osoby, a w razie jej śmierci - zgody jej małżonka i dzieci.
Firma
przedsiębiorcy musi się dostatecznie odróżniać od firm innych przedsiębiorców,
prowadzących działalność na tym samym rynku. Firma nie może wprowadzać w błąd.
Prawo do firmy podlega ochronie.
Warto
wiedzieć!
Firma nie może być zbyta! Przedsiębiorca może jednak upoważnić innego przedsiębiorcę do korzystania ze swojej firmy, jeżeli nie wprowadza to w błąd.
Na
zakończenie...
Podsumowując - przedsiębiorca to podmiot prowadzący działalność gospodarczą, przedsiębiorstwo to przedmiot, za pomocą którego ewentualnie taka działalność jest prowadzona, zaś firma to oznaczenie przedsiębiorcy. Trzy różne instytucje.
Nawiasem wspomnę, że "przedsiębiorcę"
odnajdziemy także w innych niż Kodeks cywilny ustawach. Termin ten miewa na ich gruncie węższe albo szersze znaczenie.
"Przedsiębiorstwo", zwłaszcza w przepisach prawa Unii Europejskiej, rozumiane bywa odmiennie niż to przedstawiłem w niniejszym wpisie. Zresztą i w samym Kodeksie cywilnym termin ten pojawia się również w ujęciu funkcjonalnym czy podmiotowym...
Polecam
również:
- wpis
dot. monitoringu obrazowego w zakładzie pracy: http://instytucje.blogspot.com/2019/02/monitoring-obrazowy-w-zakadzie-pracy.html,
- wpis
dot. spółki cywilnej: http://instytucje.blogspot.com/2018/01/spoka-cywilna-czyli-to-nie-to-o-czym.html
Adw. Maciej Marczak |
Autor: adwokat
Maciej Marczak, Kancelarie Adwokackie w Łodzi oraz w Zduńskiej Woli.
Więcej o
mnie: http://instytucje.blogspot.com/p/o-autorze.html
Polub na
FB! https://www.facebook.com/adwokatmarczak/
Autor nie
bierze odpowiedzialności za skutki zastosowania w praktyce informacji
wynikających z powyższego artykułu. Autor wskazuje, iż zasadnym jest
skonsultowanie się z prawnikiem – adwokatem bądź radcą prawnym przed podjęciem
jakichkolwiek działań prawnych. Powyższy artykuł stanowi jedynie zarys bardzo
szerokiej i złożonej kwestii prawnej. Prawa autorskie zastrzeżone.
Super!
OdpowiedzUsuń